БЕСЛАН.РУ

Алы адæймаг дæр æнæхъæн дуне у. Фыдыбæстæйы Стыр хæсты азарæй цы авд æмæ ссæдз милуан адæймаджы бацарæфтыд, уал хуры ахуыссыд, нал сæххæст сты сæ бæллицтæ, нал рауагътой цот, йæ цоты разæй чи ацыд тохы быдырмæ, уыдон сын нал федтой сæ хорздзинад, куыд рæзыдысты, царды цы фæндæгтыл æрлæууыдысты... Дзæгъæл быдырты баззадысты æнустæм Ирыстоны хъæбулты хуыздæртæ, цы 84 мин адæймаджы ацыд райгуырæн бæстæ фыдызнагæй бахъахъхъæнынмæ, уыдонæн сæ раст æмбис нал федтой Кавказы урссæр хæхтæ.
Беслæныхъæуы фыццаг æрлидзджытæй уыдысты Дзуццаты Исламы бинонтæ. Советон хицауад сын радта зæхх, æмæ йыл хъиамæт кодтой, сæхи дардтой. Исламы бындар Бечырби æртынæм азты Сырх Æфсады рæнхъыты службæ кодта, чи зоны, æмæ уæлдæр афицеры цин райстаид, хъуыддаг уымæ цыд, фæлæ уæдмæ йæ мад уæззау рынчын фæци, æмæ лæппу ссыд йæ хæдзармæ. Мады удæгасæй нал сæййæфта. Уæлмæрдмæ йæ фæхуыдтой сыхæгтæ, йæ ныййарæджы ингæныл йæ къух бавæрдта. Ирон нæлгоймаг хиуылхæцгæ у, æмæ лæппуйæн кæд йæ зæрдæ рæдывта, уæддæр йе ‘нкъарæнтæ æххæстæй нæ бавдыста. Фæлæ æхсæвы иуафон сыстад, балæууыд йæ мады цырты цур æмæ йæ тыппыртæ суагъта.

Бацыд кусынмæ мидхъуыддæгты хайадмæ. Цард йæхионтæ домдта, æмæ Бечырбийæн йæ афон куы ‘рцыд, уæд ракуырдта Эмаусы хъæуæй (Раздзог) Томайты Верычкæйы. Æгъдауджын, аив, алцæмæй æххæст чызг мыггагæн йæхи бауарзын кодта, адджын хæстæг разындысты Дзуццатæ æмæ Томайтæ кæрæдзийæн. Фæзындысты дунейы рухсмæ сæ сывæллæттæ Мурик, Зарæ, Фатимæ æмæ Светæ. Цард сæм йæ мидбылты худт, фæлæ уыцы амонд бирæ нæ ахаста – райдыдта фыдбоны хæст. Фæтагъд кодта лæгæвзарæн тохы быдырмæ Бечырби дæр.

- Мах æнахъом сабитæ уыдыстæм, - радзырдта нын Бечырбийы чызг Хъараты Светæ, - мæныл аст мæйы цыд, фæлæ мæ хистæртæй дæр нæ фыды ничи хъуыды кæны. Грознамæ сæ акодтой, уым гыццыл рæстæг фесты, стæй дарддæр цыдысты фронтмæ. Чидæр нæ мадмæ фæхабар кодта, Беслæны станцæйы хъуамæ поезд æрлæууа, æмæ йæ размæ рацу, зæгъгæ. Нæ мад йæ сабиты йæ разæй фæкодта æмæ станцæйы балæууыд. Ам уыд нæ ныййарджытæн сæ фæстаг фембæлд. Гъа, поезд ныртæккæ фенкъуыса, зæгъгæ, афтæ мамæ нæ фыдмæ, иумæ ист кæм уыд æд сывæллæттæ, уыцы къам радта. Уый йæ йе 'фсæддон хæдоны дзыппы нывæрдта, стæй цæуылдæр ахъуыды кодта, йæ цæстытыл доны фæлм фæзынд, хуызист фæстæмæ систа, радта йæ мæ мадмæ æмæ загъта:

- Цы нæ вæййы, хæст хæст у, мыййаг, куы амæлон, уæд къам дæр зæххы бын фæуыдзæн… - Светæйæн йæ зæрдæ суынгæг, кæй нæ базыдта, уыцы æдзард фыды сурæт йæ цæстытыл ауад. Йу уысм хъусæй фæлæууыд, стæй ма йæ ныхæстыл бафтыдта, - арæх-иу фарстон мæ рухсаггаг æфсымæр Муричы, мæ хоты, сымах дæр æй нæ хъуыды кæнут зæгъгæ. Æрмæстдæр иу ныв дардтой сæ зæрдыл: милицæйы куыста нæ фыд, æмæ дам-иу изæрæй хæдзармæ куы ‘рбаздæхт, уæд–иу йæ размæ разгъордтой Мурик æмæ Зарæ, атыхстысты-иу ыл, Фатимæ та тæргайхуызæй лæууыдис иуварс. Фыд иу изæр нæ мады бафарста, ай, дам, цы кæны, цæуыл тæргай у, æмæ йын мамæ бамбарын кодта, фæндыр ын не ‘лхæныс, æмæ дæм хæрам у, зæгъгæ. Уайтагъд, дам, ацыд æмæ йын фæндыр схæццæ кодта…

Дзуццаты Бечырбийæ йæ бинонтæм фыстæг дæр нæ баззад. Беслæныхъæумæ-иу чи ссыд, чи – цыбыр рæстæгмæ, чи та – цæфæй, уыдонæй йæ иу цалдæрæй федтой, Верычкæйæн-иу радзырдтой, гъе уым æмæ йæ уым федтам, сæрæгас у, знаджы ныхмæ хæцы, зæгъгæ.

Хæст банцад, хæстонтæ сæ хæдзæрттæм здæхтысты, фæлæ Бечырби зынæг нæ уыд. Нæдæр æгæстимæ уыд, нæдæр дзы сау гæххæтт ссыд, æмæ йæм дзæвгар фенхъæлмæ каст Верычкæ. Иу боны сæр бацыд æфсæддон къæмиссарадмæ, æмæ йын ам радтой æвдисæндар, кæцыйы фыст уыдис, Дзуццаты Бечырби фесæфт æбæрæгæй, бабын кæмдæр æцæгæлон ран, зæгъгæ. Уыцы гæххæтмæ гæсгæ сабитæн пенси скодтой - цыппар æмæ ссæдз сомы. Верычкæ йæ сæр ныттыхта æмæ йæ цыппар сывæллонæн йæхи снывонд кодта. Къæс– зæронд, æмæ гыццылгай ног хæдзар сарæзтой, цот рæзыдысты, æххуысхъом фесты æмæ æнгом балæууыдысты сæ ныййарæджы фарсмæ.

Светæ Хъаратæм смой кодта, уый дæр, куыд милуангай хæсты сабитæ, схъомыл сидзæрæй, фыды узæлд нæ базыдта. Ницы рæвдыд федта паддзахадæй дæр. Бирæ дзырд цæуы, уæлдайдæр æвзæрстыты агъоммæ, скæнæм уыцы сабитæн исты хорздзинад, зæгъгæ, фæлæ ныхæстæй дарддæр хъуыддаг не змæлы.

Æвдай азы рацыд, хæст куы банцад, уæдæй нырмæ, ветеранты нымæц бынтон скуынæг. Алы аз Уæлахизы мæй куы ралæууы, уæд Хъараты Светæ æмæ уый хуызæн хæсты сидзæртæн сног вæййынц сæ мæгуыр цæрдтытæ, се ‘ххормаг сабидуг, сæ фыдæлты мæлæт райгуырæн бæстæйы сæрвæлтау. Сæ бон сын у æрмæстдæр сæркъулæй рухсаг зæгъын…

"Вестник Беслана"